جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

صفات خبری خداوند متعال، از جملۀ مباحث کلامی و تفسیری است که در قرآن و روایات آمده است. صفات خبری آن دسته از صفات خداوند هستند که عقل بر آنها دلالت روشنی ندارد و تنها به آن سبب که در متن دینی (اعم از قرآن و حدیث ) به خداوند نسبت داده شده اند، می توان آنها را به خداوند نسبت داد. شناخت صحیح و دقیق صفات خبری و دستیابی انسان به این معرفت، به درک بهتری از باری تعالی منجر می شود. تفسیر این صفات از دیرباز مورد نزاع متکلمان بوده و بدون تردید دیدگاه های افراطی وتفریطی کلامی در این موضوع پیامدهای زیانباری را برای امت اسلامی در پی داشته که تاریخ فرقه ها و گروه های اسلامی گویای این مطلب است. آیات صفات خبری خدا از جملۀ آیات متشابهی است که برای فهم بشر سنگین بوده و زمینه ساز به وجود آمدن فرقه های مختلف در میان مسلمانان شده است.در باب صفات خبری چهار شیوه کلی وجود دارد:1. نظریۀ اثبات صفات خبری همراه با تشبیه؛2. نظریۀ توقف و تفویض؛3. نظریۀ اثبات صفات خبری با قید بدون کیفیت؛4. نظریۀ تأویل.با تبیین صفات خبری در تفسیر، می توان به این نتیجه رسید که اعتقاد به تجسیم خداوند مورد پذیرش هیچ یک از آنها نیست، در این مقاله می کوشیم دیدگاه مفسر بزرگ شیعه، علامه طباطبایی را به دست آوریم؛ ایشان معتقد است با پیروی از اهل بیت و گرفتن اصل معنا با حذف لوازم، باید معنای نهایی و جدی کلام خداوند، در آیات صفات خبری را پس از در نظرگرفتن تمامی قراین، از جمله آیات تنزیه و مسائل عقلی، به دست آورد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 567 تا 592

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل هستی شناختی نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی ره

نویسنده:

فاطمه سلگی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه پیام نور,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , ادراکات اعتباری , هستی شناسی اعتباریات , معرفت شناسی اعتباریات , کارکرد قوه واهمه , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

اصول فلسفه و روش رئالیسم , کمال انسان , قرآن کریم , فرایند اعتبار سازی , نشئه دنیا , نشئه اعتباریات , نظام طبیعی , نظام اعتباری , نظام حقیقی , علوم عملی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی رحمه الله که یکی از اندیشه های کانونی و محوری ایشان است همواره به عنوان نظریه ای معرفت شناختی تحلیل و بررسی شده است، اما نگاهی جامع به آثار علامه طباطبایی (ره) جهت واکاوی موارد استفاده و بهره برداری از این نظریه توسط ایشان، نشان می دهد که علامه به این نظریه نگاه وجود شناختی نیز داشته اند. از این زاویه، نشئۀ دنیا، نشئۀ اعتباریات است که مابین دو نشئۀ بدء و عود (قوس نزول و قوس صعود) قرار گرفته است و همچنان که نسبت زندگی دنیا به عوالم قبل و بعد از آن، نسبت ظاهر به باطن است؛ به همین ترتیب نسبت اعتباریات به حقایق هم نسبت ظاهر به باطن خواهد بود. از نظر علامه طباطبایی (ره) محصور و محدود شدن انسان به معانی وهمی و پنداری ظاهر حیات دنیا همان گرفتار شدن وی در خدعۀ اعتباریات و غفلت از حقیقت باطنی واقعی آنها خواهد بود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 55 تا 68

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

خیر و شر در منظر علامه طباطبایی

نویسنده:

محمد بهرامی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اقسام شر , رابطه عدم و شر , موافقان عدمی بودن شر , خیر ( خیر و شرّ ) , شرور و صفات خدا , حسن و قبح از نظر علامه طباطبایی , شر , ماهیت خیر , ماهیت شر , خیر و شر از دیدگاه متفکران اسلامی , خیر و شر از دیدگاه علامه طباطبایی , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

شرور تکوینی , شرور تشریعی , آیه 007 سجده , شرور طبیعی , شر اخلاقی , آیه 21 حجر , خیر و شر نسبی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

در این نوشتار نویسنده تحلیل خیر و شر، اقسام شر، و راه حل‏هاى علامه طباطبایى براى زدودن ناسازگارى وجود خیر و شر با خدا و صفات حق تعالى را به بحث و بررسى نشسته است. در مبحث خیر و شر، دو تحلیل از علامه طباطبایى می آورد. براساس تحلیل نخست علامه خیر را امرى وجودى و شر را امرى عدمى می خواند. و براساس تحلیل دوم نویسنده المیزان خیر را امرى ذاتاً مطلوب و شر را امرى ذاتاً نامطلوب معرفى می ‏کند. در مبحث اقسام شر نظریه علامه در تحول معنایى خیر و شر آورده می شود و پس از آن نظریه علامه در تقسیم خیر و شر به تکوینى و تشریعى گزارش می ‏شود. در مبحث راه حل‏ها نیز سه راه حل مورد قبول علامه به بررسى گذاشته می ‏شود: راه حل نخست: خیر و شر نسبى هستند نه ذاتى. راه حل دوم: شرور از امور عدمى هستند نه وجودى. راه حل سوم: شرور براى تحقق خیر لازم هستند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 128 تا 141

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

وحدت وجود از دیدگاه علامه طباطبایی

نویسنده:

محمود نبویان، محمدمهدی نبویان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , حکمت متعالیه , واجب الوجود , وحدت شخصی وجود , وجودشناسی , هستی شناسی عرفانی , وحدت وجود , وحدت ‌وجود , هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) , حکمت متعالیه , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , توحید ذاتی , عرفان نظری , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

اصالت وجود , وجود رابط , نهایه الحکمه , صرف الوجود , وحدت تشکیکی وجود , اهل بیت(ع) , عدم تناهی , طبیعت وجود , وحدت تشکیکی , احکام وجود , وجود فی نفسه , وجود فی غیره , ماهیت , عدم تناهی , اصالت وجود , برهان صرف الوجود , احکام وجود(عرفان نظری) , میزان , قضیه خارجیه(قسیم قضیه ذهنیه و حقیقیه) , امامان معصوم علیهم السلام , قضیه صادق خارجی , شؤون وجود , معیت وجودی , وجود معلول , وجود علت , حد عدمی , تفسیر المیزان (کتاب) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

شاپا (issn):

2383-2916

چکیده :

مسأله وحدت وجود، از مسائل کلان هستی‌‌‌‌‌شناختی است که در فضای عرفانی پدید آمده و آرام آرام به فضای فلسفی، وارد شده است. قبول یا رد آن، تمام مسائل فلسفی را تحت‌‌‌‌‌الشعاع قرار می‌‌‌‌‌دهد؛ زیرا با قبول وحدت وجود، عالَم رنگ دیگری به خود گرفته و علیت از میان موجودات رخت برمی‌‌‌‌‌بندد. همچنین وحدت وجود، تحلیل دیگری از وجود حضرت حق و شریعت به دست خواهد داد. فیلسوفان پیش از صدرالمتألهین در این باب بحث کرده‌‌‌‌‌اند، اما ملاصدرا مدعی برهانی ساختن این مسأله و تبیین صحیح و دقیق آن شده است. پس از ملاصدرا، تابعان مکتب او نیز درباره چنین مسأله‌‌‌‌‌ای بحث و گفت‌‌‌‌‌وگو کرده‌‌‌‌‌اند که از مهم‌‌‌‌‌ترین ایشان، علامه طباطبایی است. در این مقاله به بیان تقریر علامه طباطبایی و ادله وی در باب وحدت شخصی وجود می‌‌‌‌‌پردازیم. علامه از سه راه «وجود رابط»، «صرف الوجود» و «عدم تناهی» به اثبات وحدت وجود پرداخته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 25 تا 49

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

«شیء فی نفسه» و «پدیدار» در نظر کانت و علامه طباطبایی

نویسنده:

سیاوش اسدی، رضا اکبریان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , فلسفه کانت , شی ء فی نفسه , فنومن((اصطلاح وابسته)، مقابل نومن) , معرفت شناسی کانت , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

ثنویت معرفت شناختی , فاهمه , وجود مطلق , ماهیت موجود , ادراک حسی , معرفت حسی , شهود عقلانی , رئالیسم (مسائل جدید کلامی) , ماهیت , مُثُل , وجود محدود , امور اعتباریه صرف , معرفت شهودی , ثنویت گنوسی , وجود (اسماء اول عرفان نظری) , نفس الامر(اصطلاح وابسته) , شهود حسی(قسیم شهود عقلی و محض) , مقولات((کانت)، اصطلاح وابسته) , رابطه نومن و فنومن , ارتباط ضروری ذات معقول و پدیدار , وجود از نظر علامه طباطبایی , ماهیت از نظر علامه طباطبایی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

شاپا (issn):

2008-9422

چکیده :

این مقاله در تلاش است تا به این مساله پاسخ گوید که شیء فی نفسه، پدیدار، و ارتباط میان این دو در فلسفه کانت و علامه طباطبایی چگونه تبیین می شوند و دیدگاه علامه طباطبایی چگونه می تواند چالش های موجود در فلسفه کانت را پاسخ دهد؟ در این تحقیق مشخص می شود که کانت با اقرار به نوعی ارتباط ضروری میان ذات معقول و پدیدار، پذیرش وجود ذوات معقول را امری اجتناب ناپذیر می داند اما بیان می کند که ذات معقول یا نومن به دلیل این که هرگز به تجربه در نمی آید همواره ناشناخته خواهد ماند. از سوی دیگر علامه بر این مطلب تاکید می کند که آن چه در ذهن ظهور می یابد (ماهیت)، انکشاف و نمودی از واقعیت (وجود) است. به این ترتیب، بر خلاف دیدگاه کانت، میان پدیدار و شیء فی نفسه پیوند معناداری برقرار می شود و چالش های موجود در فلسفه کانت به صورتی پذیرفتنی پاسخ داده می شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 19

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تقریری نو از مسئله شر براساس نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبایی

نویسنده:

مرتضی حسینی، حسین هوشنگی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , شرور , نظریه ادراکات اعتباری , شر , مسئلة منطقی شرّ , مسئله قرینه‌ای شرّ , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

صدق , اصول فلسفه و روش رئالیسم , حسن و قبح , دفاع مبتنی بر اختیار (پلنتینگا) , حسن و قبح , خیر ( خیر و شرّ ) , قرآن , توجیه , توجیه (مسائل جدید کلامی) , قرآن , خیر و شر عالم , صدق , میزان , خیر و شر از دیدگاه علامه طباطبایی , اعتباریت شر , تجربه شر , صدق اعتباریت , منشا حصول اعتباریات , فرض وجود خدا , تفسیر المیزان (کتاب) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

2008-9422

چکیده :

مسئله قرینه‌ای شر تنها استدلال ملحدان علیه خدا است؛ و نیز مسئله منطقی شر به مثابه مشکلی در میان خداباوران مطرح است. مسئله این مقاله این است که آیا نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبایی می‌تواند با اعتباری دانستن شرور، پاسخی برای این مسئله باشد؟ از نظر علامه طباطبایی همه مفاهیم و گزاره‌های عملی در برابر ادراکات اخباری و حقیقی، اعتبار جعل و قراردادهای انسانی‌اند در جهت رفع حوائج و نواقصی زیستی و وجودی و فرونشاندن تمایلات و رغبات برخاسته از آن نیازها. ازجمله این اعتبارات حسن و قبح و به تبع آن خیر و شر است. ویژگی و معیار مهم در اعتباریات آن است که ما ناظر به غایات متصورمان آنها را مثلا خوب یا بد، خیر یا شر محسوب می‌کنیم نه اینکه امور به لحاظ نفس الامری چنین باشند. البته ادراکات اعتباری به جهت اثر و کار کرد و غایتی که بر آنها مترتب است و نیز منشاء وجودی و زیستی فردی یا جمعی که دارند مرتبط و مترتب بر واقع هستند و لذا معرفت بخش و معقولند هرچند برهان بردار نیستند و البته عقلانیت آنها از نوع دیگری (عملی) است. در پرتو «اعتباری» دانستن شرور به نظر می‌رسد هم مساله منطقی شر و هم مساله قرینه‌ای آن و هم منافات نداشتن وجود شرور با نظام حکیمانه الهی، تقریری خردپذیرتر می‌یابد. علاوه بر اینکه احساس و تجربه شر هم به عنوان یک واقعیت بشری به رسمیت شناخته می‌شود و انکار نمی شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 137 تا 157

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مبناشناسی معرفت دینی علامه طباطبایی

نویسنده:

اسحاق طاهری سرتشنیزی، مهدی جلالوند

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , مبانی معرفت دینی , فطرت(کلام) , معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) , منابع معرفت دینی , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

خداشناسی فطری , توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) , قرآن مجید , 1. ادیان religions , انسان باوری , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , علم حضوری(مقابل علم حصولی) , قوانین اسلامی , سنجش معرفت دینی , خداباوری یقین محور , دین باوری ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

معرفت دینی شامل یافته هایی است که با فهم روشمند و پژوهش در منابع دینی حاصل می شود. این نوع معرفت مسبوق به مبانی ای است که بر پایه آنها سیر علمی در فهم دین آغاز و تا حصول نتیجه دنبال می شود. علامۀ فقید طباطبایی براساس مبانی خاصی برای فهم صحیح و ضابطه مند دین، تلاش خویش را در این زمینه متمرکز می کند و برای ورود به عرصۀ فهم دین، پیش فرض هایی را مطرح می کند که فهم معارف دینی با گذر از آنها ممکن خواهد شد. امکان و سنجش معرفت دینی از پیش فرض های معرفت شناختی و خداباوری، دین باوری، انسان باوری و جهان باوری از پیش فرض های هستی شناختی محسوب شده اند. این عالم دینی با گذر از این پیش فرض ها و با استفاده از منابع معرفت دینی فهم دین را ممکن می داند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 24

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

کارکردهای اجتماعی دین از نظر علامه طباطبائی و اریک فروم

نویسنده:

حسن اناری مومن‌آبادی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جامعه , ارزشهای اخلاقی , کارکرد دین , معارف اسلامی , کارکرد اجتماعی , آزادی , دَیِّن , عَدلٌ , هنر و علوم انسانی , فروم، اریک , طباطبایی، سیدمحمدحسین‌ , درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

دین در عرصه اجتماعی دارای کارکردهای زیادی است. اثبات این فرضیه هدف اصلی این پژوهش است. البته کارکرد دین غیر از عملکرد جوامع دینی است. چون در این جوامع به آموزه‌های دینی عمل نمی‌شود و لذا عملکرد آنها نمی‌تواند کارکرد دین باشد. بین علامه طباطبائی‌و اریک فروم در مورد کارکردهای دین اشتراک نظرهای زیادی است اگرچه رویکرد یا رهیافت‌ها یکسان نیست؛ فروم دین را درمانگر خوشیفتگی می‌داند و علامه خودشیفتگی را نتیجه عمل نکردن به دستورات دینی دانسته است. کارکرد دوم دین به عقیده اریک فروم و علامه طباطبائی عدالت است؛ عدالت به عقیده هر دو امری دقیق‌تر و ظریف‌تر از تساوی است چون در عدالت هم تساوی لحاظ می‌شود و هم تمایز. سومین کارکرد دین در اجتماع مبارزه با بت‌پرستی است؛ علامه طباطبائی به تفصیل از بت‌پرستی بحث کرده اما انرا کارکرد اجتماعی قرار نداده زیرا بت پرستی نقطه مقابل دین است ونمیتوان مبارزه با انراکارکرد دین قرار داد. چهارمین کارکرد دین، ضمانت اجرائی قوانین است؛ به نظر فروم دین قدرتی ما فوق قدرت بشری را در درون انسان نهادینه می‌کند بنام وجدان و وجدان امری درونی و ناظر بر حسن اجرای قوانین است اما به نظر علامه، دین با دستوراتی که بیان کرده از یک طرف و اعتقاد شخص از طرف دیگر، ملکاتی در وجود انسان پدید می‌آورد که انسان قوانین را به طور منظم انجام می‌دهد.پنجمین کارکرد دین آزادی است؛ آزادی در نظر هردو‌ اندیشمند معنای یکسانی دارد یعنی رهائی از قید و بندهای هوای نفس. ایجاد ارزشهای اخلاقی در جامعه کارکرد دیگر دین است که به عقیده فروم پایبندی به دین، این ارزشها را ایجاد می‌کند و به عقیده علامه ایجاد ارزشهای اخلاقی و رهین دو امر است؛ یکی اعتقاد و دیگری عمل. اعتقاد، انگیزه بر عمل ایجاد می‌کند و عمل ملکه اخلاقی می‌آفریند. هفتمین کارکرد دین، احساس مسئولیت است که به گفته فروم، این کارکرد به شدت با اهداف جامعه صنعتی در تضاد است. علامه نیز در مورد این کارکرد با فروم هم عقیده است. وحدت هم هشتمین کارکرد دین است، تفاوتی که در این مورد بین فروم و علامه وجود دارد این است که فروم، دین را ظرف اتحاد می‌داند و علامه آن را علت و موجب اتحاد جامعه دانسته است.در مجموع می‌توان گفت که این تحقیق جواب سئوال اصلی خود را به تفصیل یافته است و دین دارای کارکردهای اجتماعی زیادی است. در پایان ذکر این نکته قابل توجه است که فروم تلاش زیادی در جهت اثبات امکان دینی بودن جامعه به عمل آورده است اما علامه طباطبائی در صدد بیان اجتماعی بودن دین بوده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

73 74 75 76 77 78 79 80 81 82

تعداد رکورد ها : 1494

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.